Powrót legendy
Nocna papuga, przez lata uważana za niemal mityczną mieszkankę australijskich pustyń, została ponownie zaobserwowana po ponad stu latach. Ten niewielki, zielono-żółty ptak, prowadzący nocny tryb życia i ukrywający się w gęstych kępach pustynnej trawy, od dekad wymykał się obserwatorom. To jeden z najbardziej zagrożonych ptaków na świecie.
Nowoczesne technologie w służbie ochrony
Przełomowe badania prowadzone od 2020 do 2023 roku na terenie Ngururrpa Country połączyły lokalną wiedzę rdzennych strażników z nowoczesnymi metodami naukowymi. Zamiast czekać na przypadkowe spotkania, zespół rozmieścił wytrzymałe rejestratory dźwięku, które pracowały przez całą dobę. Nocna papuga wydaje bardzo charakterystyczne odgłosy – „didly dip, didly dip”, przypominające dzwonek telefonu, oraz „dink dink”, podobne do dźwięku dzwonka – co pozwoliło precyzyjnie lokalizować ptaki na mapie.
Wyniki były zaskakujące – nocne papugi wykryto na ponad połowie badanych stanowisk, co wskazuje na istnienie realnej, choć bardzo nielicznej populacji. Dalsze obserwacje z użyciem fotopułapek pozwoliły zidentyfikować zagrożenia, takie jak obecność drapieżników w pobliżu siedlisk ptaków.
Roślina, która ratuje życie
Kluczowym elementem przetrwania nocnej papugi okazały się gęste, dojrzałe kępy trawy spinifex (Triodia longiceps), zwanej bull spinifex. To właśnie w zaroślach ptaki mogą ukryć się przed upałem i drapieżnikami.
Niestety, częste pożary pustynne, wywoływane przez uderzenia piorunów i długotrwałe susze, uniemożliwiają odrastanie dojrzałych kęp spinifex. Badania wykazały, że obszary wokół miejsc odpoczynku papug palą się co kilka lat, co utrudnia utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych.
Ciekawostką jest rola dingo w ochronie nocnych papug. Choć obecność dzikich psów mogłaby wydawać się zagrożeniem, analiza odchodów wykazała, że dingo polują głównie na zdziczałe koty. Te z kolei są największym zagrożeniem dla młodych papug, polując na nie nocą. Obecność dingo ogranicza więc liczebność kotów i pośrednio chroni papugi.
Na podstawie liczby odgłosów i lokalizacji, zespół szacuje, że w chronionym obszarze Ngururrpa może żyć nawet 50 nocnych papug. To ogromny sukces, biorąc pod uwagę wcześniejsze przypuszczenia o wymarciu gatunku.
Jednak przyszłość papugi nadal stoi pod znakiem zapytania. Wystarczy jeden intensywny sezon pożarów lub nieprzemyślane programy zwalczania drapieżników, by zniszczyć delikatną równowagę ekosystemu. Dodatkowe zagrożenia to nowe drogi, inwazyjne gatunki roślin czy wypas zwierząt gospodarskich.
